• 3.000 familia baino gehiago ordezkatzen dituen Fedeafes federazioak profesionalen topaketa egin du gaur Gasteizen, ASVAR, OME-AEN eta SVNP elkarteen laguntzarekin

• Hogei aditu baino gehiagok prebentzio metodo anitz aztertu dituzte eta buru gaixotasuna duten pertsonen autonomia eta gizarteratzea indartzeko abian jarri diren esku-hartze eredu berriak aurkeztu dituzte

• Miguel Ángel Torres Basurtoko Ospitaleko Psikiatria zerbitzuko buruaren esanetan, profesionalek buru gaixotasunari buruzko “informazio erreala eta zuzena” hedatu behar dute, gizarteari, familiei, pazienteei eta agintariei zuzenduz

Buru osasunaren arloko aditu talde batek jakinarazi du gaur estigma oztopo nagusietako bat dela buru gaixotasuna duten pertsonen garapenean. Miguel Ángel González Torres Basurtoko ospitaleko Psikiatria zerbitzuko buruak baieztatu duenez, “buru gaixotasunarekiko daukagun jarrera gizartearen buru osasunaren adierazgarria da”. Torresek parte hartu du Fedeafesek, ASVAR, OME-AEN eta SVNP elkarteekin batera, antolatutako profesionalen topaketa batean. Jardunaldiaren helburua da buru gaixotasuna duten pertsonen hiritartasun osoa lortzeko bide anitzen inguruko gogoeta egitea.

Torresek azpimarratu du kolektiboak pairatzen duen estigmari aurre egiteko moduetako bat dela profesionalek informazio “errealista eta zuzena” transmititzea gizarteari, familiei, pazienteei eta agintariei. Doktorearen aburuz, sentsibilizazioa hezkuntzaren esparrura eta komunikabideetara zabaldu behar da, iritziak sortzeko garaian ardura berezia baitaukate.

Yolanda Fillat Alter Civiteseko aholkulariak Fedeafes estigmaren inguruan garatzen ari den ikerlan bat aurkeztu du. Adierazi du kolektibo honekiko ikuspegi negatiboak “kulpa sentimenduak, bakardadea, larritasuna, sufrimendua eta tristezia” sortzen dituela senide eta gaixoengan. Horrez gain, “lotsa, norbere burua gutxiestea, isolamendua, norbere gaitasunak ukatzea, motibazio eta itxaropen falta edota buru gaixotasuna ez onartzea” dakar. Hori gainditzeko modu gisa, senideen eta buru gaixotasuna duten pertsonen jabekuntza bultzatzea proposatu du, “euren burua baztertzen duten lehenak baitira”.

José Antonio de la Rica Uribe Kostako Psikiatria zerbitzuko arduradun eta Euskadiko Osasun  Mentaleko Aholku Kontseiluko idazkariak aurkeztu du Bizkaiko osasun sarean ezartzen ari diren pertsonen oneratzean oinarritutako eredua. Esku-hartze filosofia horren helburua da buru gaixotasuna duten pertsonek euren bizi proiektu zentzuduna garatzea, “norbere bizipoza bilatuz”. Horretarako, profesionalek “aditu” rola baztertu behar dute eta gaixotasuna duen pertsonaren “entrenatzaile” moduan jardun, bizitza normalizatua eramateko “esperantza” garatu dezaten.

Bestalde, Itziar Ceballos Avifeseko gerenteak Bizkaiko elkarte honen esku-hartze eredua azaldu du. Entitate honen xedea da erabiltzaileen eta senideen bizi kalitatea ahalik eta gehien indartzea. Ceballosen hitzetan, buru gaixotasuna duten pertsonen “autodeterminazioa” eta “jabekuntza” oinarrizkoak dira, izan ere, beren bizitzaren normalizaziorako beharrezkoa da pertsona hauen erabakimena lantzea eta euren erabakitzeko eskubidea bermatzea.

Gasteizko alkate ohi eta abokatu José Ángel Cuerdak, berriz, gizartearen aniztasunaren adierazle gisa irudikatu du buru gaixotasuna. Botere publikoen ardurari erreferentzia egin dio, “egiazkoa eta eraginkorra” den berdintasuna bermatzeko betebeharra baitaukate. Horrela, buru osasun arazoak dituzten pertsonak “duintasunarekin eta ongizatearekin” bizitzea eragozten duten oztopoak kentzeko eskatu die.

Errioxako Arfes elkarteko zentro okupazioaleko arduradun Ernesto Ortiz Abejónek buru gaixotasuna duen pertsona talde batek sortutako kirol klub baten esperientzia kontatu du. Talde horretako partaideek kirol jarduerak burutzen dituzte osasuna eta sasoi fisikoa hobetzeko helburuarekin. Bide batez, gainera, garapen mentala eta emozionala ahalbidetzen da, eta gizarteratzea zein kolektiboaren irudia hobetzea ere sustatzen da. 1997tik martxan dagoen esperientzia honekin aurrerakuntza nabarmenak lortu dituzte estigmaren aurkako borrokan eta buru gaixotasuna duten pertsonen jabekuntzan aurrerapauso handiak eman dituzte.

Donostiako Haur eta Gazteen Psikiatria zerbitzuko Arreta Goiztiarreko Unitateko ordezkari gisa, Psikomotrizitatean aditua den Verónica Gavilanesek eta María Jesús Arzamendi psikologo klinikoak parte hartu dute jardunaldian. Egoera psikopatologiko larriena daukaten 3 eta 8 urte arteko haurrei arreta hobea eskaintzeko ospitaletik kanpoko zerbitzuak sortzeko beharra defendatu dute, psikiatria klasiko edo tradizionalaren osagarri gisa.

Nahasmendu mentalak dituzten pertsonez osatutako BROTS konpainiako zuzendari Antonio Masegosak antzerkiaren balio terapeutikoa aldarrikatu du.